Handhaving Wet DBA in de Zorgsector

De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) is ontworpen om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, een fenomeen waarbij zzp’ers in feite als werknemers worden ingezet zonder dat de daarbij horende lasten en verplichtingen worden nageleefd door de opdrachtgever. Met de hernieuwde handhaving van deze wet, die vanaf 1 januari 2025 strenger zal worden toegepast, wordt er vooral in de zorgsector met grote belangstelling gekeken naar de gevolgen voor zowel zorginstellingen als zzp’ers.

De wet DBA werd in 2016 geïntroduceerd als vervanger van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). De VAR bood zzp’ers toen de mogelijkheid om hun status als zelfstandige aan te tonen via een zogenoemde VAR-wuo verklaring: deze regeling gaf zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers de verantwoordelijkheid om de aard van hun werkrelatie aan te geven bij de Belastingdienst. Deze oude regelgeving liet echter ruimte voor mogelijke 'schijnzelfstandigheid' onder freelancers. De regelgeving gaf partijen mogelijkheden om misbruik te maken van fiscale voordelen die loondienst bood ten opzichte van zelfstandig ondernemerschap.

Vanaf 2016 dienen opdrachtgevers en opdrachtnemers de Wet DBA te hanteren. Via een door de Belastingdienst goedgekeurde modelovereenkomst, is het voor beide partijen nu mogelijk om zekerheid te verkrijgen omtrent hun arbeidsrelatie. Het voornaamste doel van de Wet DBA is het tegengaan van schijnzelfstandigheid, door vast te stellen die het onderscheid tussen zelfstandig ondernemerschap en een dienstverband duidelijk markeren.

De Wet DBA vereist dat opdrachtgevers en zzp'ers een modelovereenkomst opstellen om hun samenwerking binnen een opdracht of project te beschrijven. Deze overeenkomsten dienen de aard van de relatie te verduidelijken en moeten aantonen dat er geen sprake is van een verborgen dienstverband. Wordt er gewerkt in een werkgever-werknemer relatie, of is er sprake van zelfstandig ondernemerschap met een opdrachtgever? Na het invullen van een dergelijke modelovereenkomst, beoordeelt de Belastingdienst deze om vast te stellen of de freelancer daadwerkelijk als zelfstandige kan worden beschouwd.

De handhaving van de Wet DBA zal, zoals aangekondigd door staatssecretaris Idsinga, niet abrupt plaatsvinden. De Belastingdienst heeft aangegeven zeer terughoudend te zijn bij het opleggen van boetes en naheffingen, met als doel een “zachte landing” te creëren voor zorgorganisaties die mogelijk schijnzelfstandigen in dienst hebben. Bedrijven krijgen eerst de kans om problemen aan te pakken voordat er boetes worden opgelegd.

Uit recent onderzoek van Intelligence Group blijkt dat zzp’ers in de zorgsector veel waarde hechten aan flexibiliteit en autonomie, wat verklaart waarom slechts 11,6% van hen bereid is over te stappen naar een vast dienstverband. Toch overweegt 28% van de zzp’ers volledig te stoppen als hun zelfstandigheid wordt bedreigd door de nieuwe regels. Dit benadrukt het belang van duidelijke communicatie en ondersteuning door zowel de overheid als zorginstellingen om zzp’ers in staat te stellen binnen de nieuwe regelgeving te blijven opereren zonder verlies van hun flexibiliteit.

Inmiddels zien we veel stromingen in de markt ontstaan zoals onder andere:

• Zorgorganisaties die de handen ineenslaan om zzp’ers binnen de zorg te behouden en gezamenlijk een (zzp-)flexpool opzetten;
• Zorgorganisaties die zelf regels bepalen voor de inzet van zzp’ers zodat de inzet van zzp’ers zo goed mogelijk voldoen aan de wet DBA;
• Zorgorganisaties die campagnes opzetten om alle zzp’ers over te laten gaan naar direct in loondienst;
• Zorgorganisaties die alleen nog uitzettenkrachten willen inzetten via arbeidsbemiddelingsbureaus; 
• Combinaties hiervan en nog veel meer andere aanpakken. 

De visies van zorgorganisaties omtrent de handhaving van de Wet DBA verschillen daarom aanzienlijk. HappyNurse biedt zowel loondienstmedewerkers als zzp’ers waardoor elke zorgorganisatie met haar visie met HappyNurse kan samenwerken. Tevens ondersteunt HappyNurse graag bij het ontwikkelen van een strategie van zzp naar zep (zelfstandig eigen werk plannen).

Zorginstellingen bereiden zich volop voor op deze veranderingen. HappyNurse biedt onder andere een stappenplannen aan van zzp naar zep en webinars om zowel zorgorganisaties als zzp’ers te ondersteunen bij de transitie naar de handhaving. 

HappyNurse denkt met je mee en ondersteunt zorgorganisaties graag bij de overgang van zzp-inhuur naar het werken met uitzendkrachten. Wil je meer weten over de handhaving Wet DBA of het stappenplan in de transitie van het verminderde inzet van zzp’ers? Neem dan contact op met je HappyNurse vestiging.